Na današnji dan 2021. godine, u 68. godini života od posljedica Covida-19, u Kliničkom centru „Vojvodina“ u Novom Sadu, preminuo je Đorđe Balašević, pjevač i kompozitor balada i šansona, jedan od najboljih regionalnih kantautora.

Balašević je rođen 11. maja 1953. godine, u Novom Sadu. Prva grupa kojoj se priključio bila je “Žetva” iz Novog Sada. S njima je snimio singl “U razdeljak te ljubim” koji je prodat u 180 hiljada primjeraka, što je bio ogroman uspjeh u to vrijeme. Godine 1978., osnovao je grupu “Rani mraz” s kojom je iste godine nastupao na Festivalu u Opatiji s pjesmom “Moja prva ljubav”, a već naredne, 1979. godine osvojio prvo mjesto na Splitskom festivalu s pjesmom “Panonski mornar”.

S “Ranim mrazom” Balašević je izveo i dvije pjesme koje se svrstavaju u njegove najbolje i najpopularnije – “Priča o Vasi Ladačkom” i “Život je more”. Godine 1982., on napušta “Rani mraz” i počinje solo karijeru.

Dnevnik starog momka
Balašević je u posljednjem ratu i agresiji na BiH (1992. – 1995.) zauzeo antiratni i pacifistički stav, koji je opjevao u brojnim pjesmama, a nekoliko godina prije rata, 1987., izveo je pjesmu “Samo da rata ne bude” čiji stihovi su, ustvari, njegovi antiratni stavovi.

Svojim albumom „Devedesete“ Balašević je ismijao srbijanskoga vođu u ratu Slobodana Miloševića pjesmom “Legenda o Gedi Gluperdi”, a pjesma “Živeti slobodno” je još jedan od njegovih antiratnih uradaka. Nakon toga je izdao još dva albuma, „Dnevnik starog momka“ i „Rani mraz“. Nastupao je i održavao koncerte do smrti.

Rođen Nikola Kopernik, tvorac heliocentričnog sistema
1473. – Rođen poljski astronom Mikolaj Kopernik, poznat kao Nikola Kopernik, tvorac heliocentričnog sistema, jedne od najvećih prekretnica u historiji nauke. Umjesto ptolomejskog geocentričnog sistema, prema kojem je Zemlja centar vasione, on je poslije istraživanja koja je obavio po povratku s višegodišnjih studija u Italiji – polazeći od teorije grčkih astronoma koji su smatrali da je Sunce centar svijeta oko kojeg kruže Zemlja i druge planete – uspostavio heliocentrični sistem. Prema tom učenju, Zemlja i druge planete se kreću po putanjama u čijem je centru Sunce, a prividno kretanje nebeske sfere je posljedica kretanja Zemlje. Time je udario temelje moderne astronomije i osnove za otkrića Johanesa Keplera i Isaka Njutna o kretanju nebeskih tijela, ali je njegova teorija imala dalekosežne posljedice i za ostale prirodne nauke i cjelokupan duhovni razvoj čovječanstva. Njegovo učenje je, uz mnoštvo sljedbenika, zbog zloglasne rimokatoličke inkvizicije, imalo i mučenike – Đordana Bruna je sud inkvizicije poslao na lomaču, a Galileo Galilej, pod prijetnjom smrti, morao da svoje učenje proglasi kao zabludu. Rimska crkva je 1616. zabranila sva djela kojima je osnova bilo Kopernikovo učenje. Djela: “Commentariolus…”, “De revolutionibus orbium coelestium”.

1743. – Italijanski kompozitor Luiđi Rodolfo Bokerini (Luigi Boccerini), virtuoz na violončelu, koji je utjecao na razvoj gudačkih kvarteta kao muzičke forme i prvi komponovao muziku za gudačke kvintete i kvintete za gudačke instrumente i klavir, rođen je na današnji dan. Stvorio je približno 500 djela u stilu rokokoa, uključujući simfonije, koncerte za violončelo, kamernu i crkvenu muziku.

1924. – Rođen američki filmski glumac Li Marvin (Lee Marvin), briljantan tumač uloga brutalnih otpadnika i ljudi s margine društva. Filmovi: “Velika trka”, “Komančerosi”, “Dvanaest žigosanih”, “Čovjek koji je ubio Liberti Valansa”, “Kat Balu”, “Monti Valš”, “Point Blank”, “Pakao Pacifika”, “Ubice”.

1951. – Umro francuski pisac Andre Žid (Gide), sjajan stilist, tvorac antikomformističkih djela, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1947. Njegovu modernu intelektualnu prozu odlikuje velika iskrenost i prezir prema predrasudama. Djela: romani “Kovači lažnog novca”, “Podrumi Vatikana”, “Pastoralna simfonija”, “Zemaljska hrana”, putopisi “Povratak iz SSSR”, “Putovanje u Kongo” i izuzetno poetski “Dnevnik”.

Preminuo norveški pisac i nobelovac Knut Hamsun
1952. – Preminuo norveški pisac Knut Hamsun, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1920. godine. Njegovi romani, pisani superiornim stilom, usredsređeni su na psihologiju ličnosti i prožeti doživljajima prirode i ljubavi, a drame i lirika su slabijeg kvaliteta. Djela: autobiografija “Na zaraslim stazama”, romani “Glad”, “Misterije”, “Pan”, “Viktorija”, “Sanjari”, “Rosa”, “Pod jesenjom zvijezdom”, “Benoni”, “Lutalica svira sa sordinom”, “Posljednja radost”, “Djeca vremena”, “Grad Segelfos”, “Plodovi zemlje”, “Skitnice”, “Žene kraj studenca”, “Posljednje poglavlje”, “August”, “Ali život živi”.

1958. – Rođena Helen Filding (Fielding), britanska novinarka, spisateljica i scenaristica, najpoznatija kao kreatorica izmišljenog lika Bridžit Džons (Bridget Jones). Njen prvi roman smješten je u izbjeglički kamp u istočnoj Africi i počela je pisati Bridžit Džons u anonimnoj kolumni u londonskim „Independent“ novinama.

1960. – Rođen muzičar Momčilo Bajagić Bajaga. Muzičku karijeru počeo je s 14 godina, 1974., i to kao pjevač u sastavu TNT. Krajem 1978. godine nastavlja karijeru kao ritam gitarist “Riblje čorbe”, za koju je napisao nekoliko hitova. “Godine 1984., započinje solo karijeru, te kao frontmen sastava “Bajaga i instruktori.

1984. – Zatvorene XIV Zimske olimpijske igre u Sarajevu.

2016. – Umro Umberto Eko (Eco), italijanski romanopisac, esejist, filozof i lingvist. Bio je profesor semiotike na Univerzitetu u Bolonji.