Drevno carstvo Xiongnu dominiralo je azijskim stepama tri stoljeća od 200. godine prije Krista. Carstvo je bilo u sukobu sa Kinom i jedan od razloga zašto je izgrađen Veliki kineski zid, ali izvornih podataka o ovom narodu je vrlo malo.

Bez ikakvih pisanih zapisa osim onih koje su napravili kineski hroničari koji su Xiongnue smatrali barbarima, carstvo i njegovi ljudi dugo su ostali u sjeni historije. Sada, drevni DNK dokazi, u kombinaciji s plodovima nedavnih arheoloških iskopavanja otkrivaju tajne jedne od najmoćnijih političkih snaga tog doba.

Međunarodni tim naučnika dovršio je genetsko istraživanje dvaj groblja duž zapadne granice carstva Xiongnu u današnjoj Mongoliji: aristokratsko elitno groblje u Takhiltyn Khotgoru i lokalno elitno groblje u Shombuuzyn Belchiru.

Naučnici su sekvencionirali genome 17 pojedinaca pokopanih na dva groblja i otkrili “ekstremno visoku” razinu genetske raznolikosti, što čini vjerovatnim da je carstvo bilo multietničko, multikulturalno i višejezično, prema novoj studiji objavljenoj u petak u časopisu Science Advances. .

Genetska raznolikost pronađena je unutar pojedinačnih zajednica, što sugeriše da carstvo nije bilo samo šarenilo homogenih grupa ujedinjenih zajedničkim ciljem.

“Sada imamo bolju predodžbu o tome kako su Xiongnu proširili svoje carstvo uključivanjem različitih grupa i korištenjem braka i srodstva u izgradnji carstva”, rekao je stariji autor Choongwon Jeong, vanredni profesor bioloških nauka na Nacionalnom univerzitetu u Seulu, u saopćenju za javnost.

Od pojedinačnih proučavanih grobova, oni s najvišim statusom pripadali su ženama, što sugeriše da su imale posebno moćnu ulogu u Xiongnu društvu. Složeni lijesovi sadržavali su zlatne ambleme sunca i mjeseca koji su bili Xiongnu simboli moći. Jedna grobnica sadržavala je ostatke šest konja i kola.

“Ove elitne žene posjedovale su materijale ne samo za prikazivanje svog statusa (npr. pojaseve i ogrlice), već i za utjelovljenje moći, poput prestižne robe za organiziranje politiziranih gozbi. Bili su visoko čašćeni s obilnim prilozima od svih onih koji su prisustvovali njihovim sahranama, pokazujući njihovu stalnu društvenu važnost unutar svojih zajednica tokom života”rekao je Bryan Miller, projektni arheolog za studiju i docent na Univerzitetu Michigan.

Studija je također otkrila informacije o životima Xiongnu djece. Adolescenti su, kao i muškarci, pokapani s lukovima i strijelama. Dječaci mlađi od 11 godina nisu.

“Djeca su primala različiti tretman u mrtvačnici ovisno o dobi i spolu, dajući naznake o dobi u kojoj su se rod i status pripisivali u Xiongnu društvu,” rekla je viša autorica studije Christina Warinner, vanredna profesorica antropologije na Univerzitetu Harvard i voditeljica grupe u Max Plancku, Institut za evolucijsku antropologiju.

Ursula Brosseder, arheologinja prahistorije sa Univerziteta u Bonnu, rekla je da je istraživanje pružilo dublji uvid u društvenu strukturu i društvo Xiongnu koristeći genetiku kao alat.

“Uzbuđena sam što ću vidjeti više studija ove vrste u budućnosti. Budući da sam bila jedna od osoba koja je istakla da su zrele žene pokapane s najprestižnijim predmetima, uzbuđena sam što vidim da genetika potvrđuje ovo stajalište,” kazala je Brosseder.

Brosseder je dodala da su Xiongnu često bili krivo shvaćeni jer većina informacija o vlasti, kao i drugih informacija koje su potjecale iz euroazijske stepe, dolazi iz tekstova iz carske Kine i antičke Grčke, gdje su uglavnom nomadski stočari smatrani inferiornima.

Miller je pojasnio da je Xiongu ostavio snažno naslijeđe koje je nadahnulo kasnije nomadske režime koji su potekli iz euroazijskih stepa, poput Mongola i Džingis-kana.

“'Xiongnu’ je bilo ime dinastije, a ne naroda, per se; ali taj je dinastički režim uvelike utjecao na narode unutar svojih kraljevstava i ostavio snažno naslijeđe u Euroaziji,” pojasnio je naučnik Miller.

Dodao je da su mnoge kasnije skupine prisvojile moćno ime Xiongnu (ili Hunnu) dok su uspostavljale svoje vlastite države, što je dovelo do ovjekovječenja takozvanih ‘hunskih’ entiteta čak i do Attile i Huna na rubu Evrope stoljećima nakon propast Xiongnua u unutrašnjoj Aziji.